Unggah-ungguh Basa

Manut cak-cakan lan trap-trapane, basa Jawa iku sejatine ana loro, yaiku basa ngoko lan krama. Nanging, manut panggonane ing sakehing masyarakat basa iku ana papat. Basa ngoko ana loro, yaiku ngoko lugu lan ngoko alus/andhap. Dene sijine basa krama uga ana loro, yaiku krama lugu lan krama inggil/ alus.
Dene cak-cakane kaya ing ngisor iki.

Cak-cakane basa:


Ngoko Lugu
-Marang sapadha-padha
- bocah karo bocah
- wong tuwa marang bocah
Kabeh tetembungane nggunakake tembung-tembung ngoko


Ngoko Andhap
- wong sing padha tuwane
- wong tuwa marang wong enom sing isih ngajeni
Nggunakake tembung-tembung ngoko diselingi tembung karma inggil/alus


Krama Lugu
- wong sing tembe kenal
- kanca nanging durung supeket
- wong tuwa marang wong enom nanging luwih dhuwur pangkate
Tembung-tembunge kabeh tembung krama


Krama Inggil
- bocah marang wong tuwa
- wong enom marang sing luwih tuwa utawa wong apangkat
- sing guneman luwih endhek drajat pangkate
Nggunakake tembung-tembung krama inggil kanggo sing dijak guneman, kanggo awake dhewe nggunakake tembung-tembung krama