ADEGAN 10: ALUN-ALUN KABUPATEN PATI
RADEN
DANANG SEDANG MELAKUKAN HAL ANEH DITENGAH-TENGAH ALUN-ALUN KABUPATEN PATI,
YAITU SEDANG MENJARING MENGGUNAKAN JARING IKAN MALAH MENDAPATKAN SEPOTONG
PAKAIAN MILIK RARA SIYA ISTRI ADIPATI PATI.
R.
DANANG :
Lhoh…
Cecala ana tengahing alun-alun, iki agemane kang
mbok Rara Siya iki.
MERTO
KUSUMA : Ehem… Ehem…
R.
DANANG :
Paman Merto Kusuma?
MERTO
KUSUMA : Kok panjenengan Raden?
R.
DANANG :
Nggih paman…
MERTO KUSUMA : Kula niku nggumun kalih sampeyan, lumrahe wong njala iku ning kali
utawa ning segara. Ning sampeyan niki aneh, njala kok ning alun-alun. Napa
nggih wonten? Saya-saya sak sampunipun kula ngertos mbok bilih, menapa menika?
R. DANANG : Eee… Menika kagunganipun ageman kang mbok Rara Siya.
MERTO
KUSUMA : Nah… Menawi ngaten cetha,
panjenengan njarag perkara.
R.
DANANG :
Kenging menapa ngaten paman?
MERTO KUSUMA : Awit, kula kadhawuhan kaliyan Bupatine Mangun Oneng mbok bilih
panjenengan mboten kepareng mapan wonten ing Bumi Pati. sak sampunipun kula
ngertos kedadosan menika, kula saya cetha. Kanthi menika Raden, kedadosan
menika badhe kula aturaken wonten ngersa dalem.
R. DANANG : Paman, kula menika rayi dalem kang mas Adipati Mangun
Oneng. Ndika niku punggawa wonten Kabupaten Pati, mboten saged canthuk lawung
ndherek perkawis kapribaden kados ngaten menika paman..
MERTO KUSUMA : Ning nyuwun sewu Raden, kula sampun kepasrahan kaliyan kang
raka. Kanthi menika, kedadosan menika kula badhe matur…
MERTO
KUSUMA MELAPORKAN KEJADIAN YANG TELAH DILAKUKAN RADEN DANANG DITENGAH ALUN-ALUN
KEPADA BUPATI PATI.
ADIPATI
PATI : Piye… Piye… Merto Kusuma?
MERTO KUSUMA : Menika, Raden Danang menika aneh, njala kemawon wonten
alun-alun.
ADIPATI
PATI : Sing dijala apa?
MERTO
KUSUMA : Menika kalebet ageman Gusti
Putri. Menika lak aneh…
ADIPATI
PATI : Cukup… Cukup… Sumene sawetara.
Danang…
R.
DANANG :
Paring pangandika kang mas..
ADIPATI PATI : Adol gendro ya? Hee… Adol kasekten kowe? Nggon welut kok
doli uler…
Mbok mikir, pamrihmu apa kowe njala ae ndadak ing
alun-alun? He…!!
Mangka bocah cilik weruh, njala kuwi mesti ana ing
banyunan, nak ora nang kali ya nang segara. Heee...
R.
DANANG :
Lepat nyuwun sih pangapunten kakang…
ADIPATI
PATI : karepmu piye? Nyemoni aku
apa kepiye kowe?
R. DANANG : Mbok menawi pasemon ingkang kula tindakaken kala wau
kepareng badhe ngemutaken satunggaling piyantun ingkang wuta ing babagan
rohaninipun kakang.
ADIPATI
PATI : Sek… Nranyak omongmu. He..
Kowe isa ngarani nek aku wuta, wuta rohaniku. He…
dasare kepiye kowe? He… kwe ngomong kudu bisa nanggung perkara sing kok
omongke. He..
R. DANANG : Wonten lelampahan ingkang nyata, mboten saged
kelampahan wonten ing alun-alun Kabupaten Pati. Wonten tiyang njala, mangka
wonten ing salebeting alun-alun, mangka pikantuk sandhangan dudu pikantuk iwak.
Menika setunggaling lelampahan ingkang nakyenaken menapa kemawon saged
kelampahan jer menika dipun kersaaken dening Gusti ingkang akarya jagad.
Nanging…
ADIPATI
PATI : Piye..??? He…
R. DANANG : Kang mas, yen to kang mas Adipati Mangun Oneng kepareng.
Mboten saged kula suwitani, sampun.. nyuwun pamit sakmenika kanthi saklaminipun
kula mboten badhe cumondhok wonten Kabupaten Pati.(menyembah lalu pergi).
ADIPATI
MANGUN ONENG BINGUN DENGAN KEJADIAN YANG DIALAMI OLEH ADIKNYA.
ADIPATI
PATI : Lelakon kok mbingungke..
Merto Kusuma…
MERTO
KUSUMA : Nggih paring dhawuh…
ADIPATI
PATI : Judheg penggalihku. He…
MERTO
KUSUMA : Kula ugi mboten saged menggalih
malih.
ADIPATI
PATI : Kene… Kene…
MERTO KUSUMA : Kenging menapa wonten kedadosan kados mekaten Kanjeng?
ADIPATI PATI : Aku yakin sak yakin-yakinku, nek omongane Raden Danang kuwi
pancen bener. Ora ana perkara sing mokal tumrape sing akarya jagad, tumrape
wong sing percaya.
MERTO KUSUMA : Menawi mekaten setunggaling lelampahan ingkang dipun alami Raden
Danang mbok menawi ngaten?
ADIPATI PATI : Iya… Aku saiki bisa ndudut pawukon. Sing dijala Danang iki
wujude sandhang penganggone wanita. Dadi ing kene cetha yen Raden Danang kuwi
nyolok mripatku, ing sak temene, mula pancen bener wis wuta mata rohaniku. Aku
ora ngerti belang ciri gadhake si Rara Siya, lupute si Rara Siya, sehingga
dheweke bisa muter mbalik lelakon sing bener diluputke, sing luput dibenerke.
MERTO KUSUMA : Kanthi menika Kanjeng, perkawis menika mangga dipun penggalih
malih. Awit, menawi cetha Raden Danang menika leres tumindakipun, mesaake
menawi kedah nilaraken wonten Bumi Pati.
ADIPATI PATI : Bener… Bener kowe… Keduwung, keranta-ranta penggalihku.
Merto Kusuma, eling dieling dhewekne kadangku,
sedulur mung sawiji, ora ana tunggale. Mula eman paman yen dhewekne kedharang-dharang
ana ing paran. Golekana sak ketemune, tur kanthinen kundur ana ing Kabupaten
Pati.
MERTO KUSUMA :
Mekaten, inggih… sampun kuwatos Gusti…
ADIPATI
PATI : Iya… Iya…
DITENGAH-TENGAH
PERJALANAN RADEN DANANG DIKEJAR-KEJAR OLEH MERTO KUSUMA DAN SUMBA WILIS DAN
DIHENTIKAN PERJALANANNYA UNTUK DISURUH KEMBALI KE KADIPATEN PATI.
MERTO
KUSUMA&SUMBA WILIS
: Raden… Raden…
Mangke rumiyin Raden, mangke
rumiyin…
R. DANANG : Paman Merto Kusuma, paman Sumba Wilis… kenging menapa
ndika ngandheg lampah kula paman?
MERTO KUSUMA : Sampun, mangga dipun penggalih langkung rumiyin. Ampun
grusa-grusu.
Mangga-mangga…
R.
DANANG :
Paman…
MERTO KUSUMA : Ampun grusa-grusu menawi badhe tindak. Panjenengan niku pripun
to…(disaut oleh Sumba Wilis).
SUMBA WILIS : Kula aturi ngracut rumadya wonten njeronan. Kanjeng
pangeran kula aturi sabar.
R. DANANG : Kula mboten dipergunaaken malih, kula mboten dipun
anggep dening kang mas Adipati Mangun Oneng, kenging menapa kula ndika candheg.
Kula badhe linggar saking Kadipaten Pati paman.
SUMBA WILIS : Sampun… Sampun… Sampun Kanjeng Pangeran. Mangga kula aturi
ngracut rumadya sawetara.
R. DANANG : Mangke rumiyin, menika kuda kula piyambak, menika
titihan kula piyambak.
MERTO
KUSUMA : Raden Danang…
R. DANANG : Yen ndika pengin pirsa, mboten namung kudhanipun, sak
gedhoganipun ndherekaken dateng lampah kula paman.
SUMBA
WILIS : Lho… Kaya ngono..
MERTO
KUSUMA : Lho… Lhah… Sak gedhogane…
R. DANANG : Paman… Paman… Paman Merto Kusuma, ndika sampun ngantos
ngandheg dateng lampah kula. Mangke saget kepidak jaran, ndika saget disepak dening
jaran..
MERTO
KUSUMA : Nggih… Nggih…
Wadhuh…
R.
DANANG :
Paman…
SUMBA
WILIS : Kakang Merto Kusuma… Kakang...
Kakang…
Raden…
Sun eram banget, kaberan jaran langsung seda… kakang
Merto Kusuma. Mula, papan iki sinebuta Merto Kusuma..
RADEN
DANANG TELAH PERGI MENINGGALKAN KABUPATEN PATI DENGAN MENGENDARAI KUDANYA YANG
SEDANG MENGAMUK DAN MENENDANG MERTO KUSUMA SAMPAI MATI.
R. DANANG : Linggarku saka Kabupaten Pati, sing tak tuju ana ing
padunungan sisih kana kae ana papan sing sekirane pantes bakal tak nggo ngayom
sak njabane Kabupaten Pati. Raden Danang bakal tedhak ana ing papan kana kae.(Raden Danang menuju tempat yang telah
ditunjuknya tadi). iki gua Pati Ayam, aku bakal cumondhok ana papan kene.(Raden Danang bertapa di gua Pati Ayam)