ADEGAN 4 PONDOK PESANTREN TUBAN
SANTRI : Assalmualaikum…
KYAI
MAKDUM : Waalaikumsalam…
Klinthing Wesi…
SANTRI : Dawuh dalem bapa..
KYAI MAKDUM : Wis sawetara nggonmu tumeka ana ing Pondok Tuban kene.?
SANTRI : Pangapunten bapa, nanging sembah unjuk kula
katur dhumateng bapa..
KYAI MAKDUM : Senajan ta tan ana wangune, nanging sira ora ninggalake purwa
duksina. Lan ora ninggalake katrapsilan ngaturake sungkem pangabekti, tak tampa
puja pangestumu, pangestuku tampanana..
Klinthing Wesi,
SANTRI : Dawuh dalem bapa..
KYAI MAKDUM : Yen manut petungmu lan pelingmu nggonmu nyantri ana Pondok Pesantren
Tuban kene wis pirang sasi?
SANTRI : Menawi miturut petangan kula bapa, kula
cumondok wonten mriki sampun genep sekawan wulan.
KYAI
MAKDUM : Wis ana patang sasi? Wis apal turutan apa durung?
SANTRI : Alhamdulillah bapa, sekedik mbaka sekedik
kawula waos ngantos dados raosing manah kula.
KYAI MAKDUM : Alhamdulillah, senajan ta mung lagi patang sasi anggonmu
nyantri ana ing Pesantren Tuban, ning ewadene wis apal Qur’an. Wis khatam ya…
SANTRI : Nanging sing dadi pangunek kula bapa, saben
kula maos lan maos serat-seratan Al-Qur’an namung kula badhe tanglet dumatheng
bapa, namung…
KYAI
MAKDUM : Ngene ya Klinthing Wesi..
SANTRI : Kasinggihan dhawuh..
KYAI MAKDUM : Yen pancen ana bab sing ngganjel sajroning atimu, sing
kira-kira kowe durung ngerti. Yen kowe kepengin takon, aja tanggung-tanggung,
takono.
SANTRI : Ngaten bapa, kepareng
kula matur.
KYAI MAKDUM : Mengko yen aku bisa, tak wangsuli. Ning ewadene ngko aku ora
bisa, minangka tak nggo pawitanku mbisuke nggonku bakal paring piwulang marang
kabeh para santri.
SANTRI : Kasinggihan bapa..
Menawi kepareng ingkang kaping setunggal kula badhe
nyuwun pitedah bapa. Munapa ta ingkang dipun wastani iman lan taqwa? Menika
kula taksih jeru bapa..
KYAI
MAKDUM : Kowe kuwi pancen ora ngerti
apa ethok-ethok ora ngerti?
SANTRI : Dhuh bapa saestu kula
dereng mangertos.
KYAI MAKDUM : Bedane iman lan taqwa, kuwi pancen beda. Iman karo taqwa kuwi
beda adoh. Iman kuwi hakikate percaya.
SANTRI : Iman niku hakikate
percaya..
KYAI MAKDUM : Iman kuwi tegese hakikate percaya, nanging para ahlu
sunnah wal jammah para dewan ulama. Wis nganggit ana ing basa luhon,
tenbunge Al imanu iktoru bilisan, wa amalun bil arkhan, nah, sing
diarani iman kuwi ora mung percaya, kejaba percaya kudu gelem ngucapake sarana
lisan lan nindakake sarat lan rukune. Apa sing tegese ngucapake sarana lisan?
Ya kudu gelem ngucapake kalimat syahadat loro cacahe, sahadat tauhid lan sahadat
rosul. Ashaduanlailahaillallahu, waashaduanna muhammadarasulullahu.
Ora kena dibatin, ya kudu gelem ra gelem ya ngucapake, nek wis gelem ngucapake
kudu gelem nindakake sarat lan rukune. Nindakake sarat-sarate, lan nindakake
rukun-rukune. mangka rukun islam iku ana lima cacahe. Arkanu islam khomsatun.
Eling ta le?… rukun islam iku ana lima iku apa kabeh coba? Kang sepisan piye?
SANTRI : Kang sepisan, kita kedah taat dumatheng gusti
kang maha dumadi. Percaya lawan Muhammad utusanipun.
KYAI
MAKDUM : Lho… Lho… Lho…
Klinthing Wesi, Klinthing Wesi…
SANTRI : Pripun Kyai?
KYAI MAKDUM : Kowe iki wis suwe nggonmu ngangsu kawruh ana ing Pondok
Pesantren Tuban kene, ngisin-ngisini kowe iki he..
SANTRI : Ingkang Rukun Islam wonten
pinten?
KYAI MAKDUM : Kuwi ana limang perkara, kang sepisan piye? Kaping pindho
piye? Kaping telu piye? Kaping papat piye?
SANTRI : Dhuh bapa, kula akoni kula menika murid
ingkang cubluk saking manah. Pramila kula makaping-kaping tanglet dumatheng
bapa.
KYAI MAKDUM : Ya,,, Ngene ya Klinthing Wesi. Nek pancen kowe durung bisa,
mbaka sithik, mbaka sithik kowe sinau. Ing mengkone kowe bakal bisa,
luwih-luwih mengko kaya aku. Waton, man jadda wa jadda. Sapa sing temen
bakal tinemu, waton kowe iki tekun lan gelem sinau ing saben dinane kwe gelem
maca ananing kitab Al-Qur’an insyaallah ing mbesuk kwe bakal dadi wong kang
sholeh. Ngono ya…
Sing diarani taqwa, nek kowe wis nindakake kabeh
rukun islam wis mbok tindakake kabeh, kuwi lagi kowe diarani taqwa. Ciri-cirine
wong taqwa kuwi ya Klinthing Wesi..
SANTRI : Kados pundi bapa cirri-cirinipun?
KYAI MAKDUM : Kang sepisan, percaya ananing sifat kang ghoib ya percaya
ananing Gusti Allah lan percaya ananing malaikat.
Kaping pindho, gelem nafakohake saperangane rejeki.
Kaping telu gelem nindakake shalat, kaping papat percaya ananing kitab Al-Qur’an
sing di turunake dening kanjeng Nabi Muhammad
SAW, kaping lima kudu percaya ananing kitab-kitab sing diturunake sadurunge
kanjeng Nabi Muhammad. Kaping nem percaya ananing dina akhir ya dina kiamat. Kuwi
bedane antarane iman lan taqwa.
SANTRI : Dados menika wau ingkang bedanipun iman kalih
taqwa bapa. Kasinggihan bapa, mugi-mugi kula saged sinabet ing manah kula.
Kejawi saking menika bapa..
KYAI
MAKDUM : Piye?
SANTRI : Mbok bilih kepareng
ingkang kaping kalih kula badhe…
KYAI
MAKDUM : Arep takon apa meneh?
SANTRI : Mbok bilih kepareng..
KYAI
MAKDUM : Ho’o…
Ya ngene Klinthing Wesi ya.. nek pancen kwe gelem
dadi wong Islam, dadiya wong islam sing sakbener-benere Islam. Ya…
Wong Islam kwi ndwe kuwajiban kudu isa njaga maring akhlakul
karimah, tingkah laku kang becik. Kejaba saka kuwi nalika semana kowe
tau tak bai’at. Ya…
Yaayuhalladzina amanu khudkul li islimi kaffah, he wong kang pada iman lumebua sira Islam utawa
dadia sira wong Islam sing sakbener-benere Islam. Wong Islam kuwi ndwe
kewajiban nyelametake karo wong Islam. Al muslimu li akkhi muslim, wong Islam
kuwi sedulure wong Islam. Mulane wong Islam nduweni kewajiban nyelametake
marang wong Islam.
SANTRI : Mugi-mugi kula saged nindakake munapa ingkang
dados aturipun bapa Makdum Alatas.
Nggih bapa, kepareng kula matur pitakenan kula kaping
kalih.
KYAI
MAKDUM : Piye?
SANTRI : Sesampunipun kula diwulangreh panjenenganipun
bapa Makdum Alatas, sampun nggatekaken. Namung kang setunggal menika bapa,
ingkang badhe kula aturaken dumatheng ngarsanipun bapa Makdum Alatas.
KYAI
MAKDUM : Ing bab apa?
SANTRI : Katresnan bapa…
KYAI
MAKDUM : Katresnan..?
SANTRI : Inggih..
Kula niki nggadahi katresnan, namung wonten
setunggal ingkang pepalangipun bapa.
KYAI
MAKDUM : Pepalange sapa tole..?
SANTRI : Ramanipun mboten nyarujuki dumateng kula,
kados pundi supados tiyang sepuhipun saget rumepeh lan saguyub atur dumateng
kula niku kados pundi bapa Makdum Alatas?
KYAI
MAKDUM : Kowe seneng karo bocah
wadon..
SANTRI : Nggih bapa..
KYAI
MAKDUM : Ning ra ntuk sarujuke wong
tuane?
SANTRI : Leres…
KYAI
MAKDUM : Karepmu kowe arep mbacut apa
arep medhot?
SANTRI : Menawi kula bapa, ingkang diwastani tresna
menika saking tumukule ati, kula mboten saged ginggang bapa. Kula gumathuk lan
taksih tresna inggih ingkang wadonipun inggih tresna kalih kula bapa.
KYAI
MAKDUM : Klinthing Wesi..
SANTRI : Kasinggihan bapa.
KYAI MAKDUM : Jeneng wong jejodohan wong omah-omah kwi ora mung ngrabeake
awake dhewe, kejaba ngrabeke awake dhewe uga ngrabeake wong tuwa lan sedulur.
Ya..
Tiwasa kowe kelakon omah-omah ning nek ora ntuk
restune wong tuane lan sedulure, Allahu a’lam. Kira-kira nggonmu omah-omah kuwi
ora bakal tentrem.
SANTRI : Ngaten bapa..
KYAI MAKDUM : mangka, jroning wong omah-omah kuwi mbutuhake marang
katentreman.
Klinthing Wesi, ana ing surat ar-rum ayat 21 juz 21
wis katulis lan kangendikaake, wamin ayati anqolaqolakum min anfusikum
ajwaja litaskunu ilaiha, wajalamatakum mawadatan warohmah inna min dalikal
khayatin khaum yatafakarun.
Lhah…
Kuwi tegese ”lan tandha-tandha panguasaning Gusti Allah
kang wis nyipta marang sira kabeh minangka pasangan urip saka jenis sira dhewe,
tegese jenis sira dhewe kuwi rak menungsa ya karo menungsa, nek kewan ya karo
kewan supaya padha ndadekake rasa tresna lan kasih saying.
SANTRI : Mekaten bapa..
KYAI MAKDUM : Ning tanpa ngono kuwi kanggone wong sing pada percaya. Ning
ewadene kwe arep mbacut ya sumangga, ning aku meling aja kebacut saguh..
SANTRI : Menawi wekasanipun bapa Makdum Alatas kados
mekaten, kula namung nuduh pangestunipun bapa.
KYAI
MAKDUM : Nah, saiki ngene ya Klinthing
Wesi…
SANTRI : Kasinggihan bapa..
KYAI MAKDUM : Mula apa sebabe kok kabeh para santri ora tak keparengake
pada ngadhem ana ing Pondok Pesantren kene, merga sebab kapribadenku karo kowe
sing bakal tak aturake.
SANTRI : Misahipun dados kejot manah kula bapa,
ndilalah kapironggan dumateng bapa Makdum Alatas.
KYAI MAKDUM : Gandheng nggonku syi’ar marang Agama Islam ana ing tlatah Tuban
kuwi, kuwi wis rampung. Sing nalika semana ing Tuban akeh wong sing pada
ngrasuk maring Agama Hindhu lan Budha, ning Alhamdulillah saiki wis kagugah
atine wis pada gelem ngrasuk maring Agama Islam. Malah kapara ing Tuban mangsa
kalungguhan iki kena diarani udan santri banjir langgar. Wus akeh ing
desa-madesa, kampung mlebu kampung wis padha ngedekake maring laggar lan
masjid-masjid.
SANTRI : Kersanipun bapa Makdum Alatas menawi saged
tlatah Tuban dados bubar wulanganipun napa sampun napa sampu tumetes sampun
ndungkap bab bapa badhe ngersaaken dangu kula punika wau..
KYAI MAKDUM : Sing kekarepku aku bakal mencarake mbanliake nggonku bakal
nyebarake bab Agama Islam ana ing Jawa Tengah, pusere ana ing tlatah Mataram.
SANTRI : Ngoten, kejuru mekaten..
KYAI MAKDUM : Sawetara iki, ing Pondok Pesantren uga tak pasrahake karo kowe
Klinthing Wesi.
SANTRI : Punapa mboten kepareng
kula ndhereake bapa?
KYAI
MAKDUM : Ora tak keparengake..
SANTRI : Nggih, kula bakal njaga pesantren niki bapa Makdum
Alatas..
KYAI
MAKDUM : Aku pamit dhisik.
SANTRI : Bapa Makdum Alatas,
sumangga dhereaken bapa..
