ADEGAN 9 TAMAN KEPUTREN KABUPATEN
PATI
GARWA
ADIPATI : Kene… Kene… Kene…
Njenengan tak aturi lungguh, ora usah datan pekewuh
klawan kang mbok ya yayi…
R.
DANANG :
Menapa sampun kepareng?
GARWA
ADIPATI : Iya… Wis tak parengake.
Raden danang, estune prijingan kuwi rasaning atimu
ana rasa tanda pitakon. Kok kang mbok nembe wae ngutus klawan biyung emban? Ya
kuwi yeyen, kang supaya nimbali kang sira. Ya pancen bener, ora luput. Lha, iki
malah kebeneran banget to Raden Danang..??
R.
DANANG :
Wonten kersa ingkang kados pundi kang mbok?
GARWA ADIPATI : Ngrembug bab-bab kang perlu, ana wigati
sing arep tak blakakake ana ing pengarepanmu. Prasaja wae ya Raden Danang.
Ngene, kang mbok kuwi anggone bebrayan klawan kang
mas Adipati Mangun Oneng Adipati Pati iki lak wis suwe, wis ndungkap
pirang-pirang taun. Nanging kaya-kaya yayi, ora nemahi kabagyan lan kamulyan.
Semune kang mbok iki saben dina, yen awan ora doyan mangan, yen bengi ora bisa
turu. Nganti kang mbok iki blaka ana ning pengarepanmu. Prasaja, merga kang
mbok kuwi ora bisa nahan darbaning kanepson. Jane isin, nanging yen ora prasaja
mengko ndadekake geganjeling atiku. Cethane ya Raden Danang, kang mbok nimbali
panjenengan kuwi kepengen kok ladeni…
RADEN
DANANG KAGET MENDENGAR KATA-KATA “KOK LADENI” DARI GARWA ADIPATI.
GARWA
ADIPATI : Tak suwun…
R.
DANANG :
Mangke rumiyin…
GARWA ADIPATI : Bisa nglakoni yen nduweni kawelasan klawan
kang mbok. Lha kok mingur kowe, bareng kang mbok nembung kok ladeni?
R. DANANG : Kang mbok Rara Siya, panjenengan menika garwanipun
sedherek kula kakung piyambak, ingkeng tanrubeda kados sudarma kula piyambak.
GARWA
ADIPATI : Iya…
R. DANANG : Yen kang mbok Rara Siya kawijil pangendikanipun yen
tresna dhateng kula, menika sami kemawon kula dipun utus ngianati dhateng
kadang kula piyambak kang mbok.
GARWA ADIPATI : Raden Danang, aku ora bocah cilik. Dadak mbok
ulang, isih ganep panca ndriyaku. Yen aku ngucap kang kaya ngene kuwi wis tak
pikir, upama ana dukane kang mas Adipati Mangun Oneng ora apa-apa. Aku dipidana
ya pasrah, Kapara mengko aku sing tanggung jawab. Upama kang mas Adipati kuwi deduka
kalawan panjenengan.
R. DANANG : Kang mbok, kula menika gadhah ajining dhiri, kula
menika gadhah tata krami subasita. Yen tho kula kedhah ngladosi dhateng ndika
mbak yu kula piyambak, kula mboten sagah…
GARWA ADIPATI : Dadi..??? Kang mbok nembung cara alus tinemu
kowe tiba kasar, nampik klawan kang mbok. Yen ngono kang mbok rumangsa kok
wirangake, atase wanita wis ngemis katresnan ana ing pengarepanmu. Yayi, kaya
ngene iki aku ora trima. Aku bakal mletih klawan kowe.
R.
DANANG :
Yen mboten trima badhe menapa panjenengan?
GARWA ADIPATI : Titenana, dandang tak unekke kuntul, kuntul
tak unekke dandang.
Kang mas… Kang mas…
ISTRI
ADIPATI PATI MULAI MEMFITNAH ADIK IPARNYA DENGAN CARA PURA-PURA MAU DIPERKOSA
RADEN DANANG. KEMUDIAN DIA MEMANGGIL SUAMINYA.
ADIPATI
PATI : Ana apa Diajeng…?
GARWA
ADIPATI : Cilaka menika kang mas…
ADIPATI
PATI : Ana apa? Kok sliramu
nglandhang-nglandhang…
GARWA ADIPATI : Jebulane kok kados mekaten kang mas, kula
dipun wirang-wirangaken kaliyan kadang panjenengan. Lha kok mentala-mentalane
temen to ya…
ADIPATI PATI : Ngkosik to… Ngkosik… Sing sareh penggalihmu, ditata
penggalihe. Ngko matur, matur kanthi sing kepenak ngono. Ora kaya ngono kuwi,
ana apa? Ana apa?
GARWA
ADIPATI : Pancen kula rumangsa wirang
kang mas…
ADIPATI
PATI : Kok wirang, wirang kena
ngapa?
GARWA ADIPATI : Menika ajining dhiri kang mas, lha kok
piyambakipun ngremehaken drajad kula.
ADIPATI
PATI : Nalare kepiye Diajeng Rara
Siya?
GARWA
ADIPATI : Kula garwa panjenengan ingkang
panjenengan tresnani.
ADIPATI
PATI : Iya… Iya… Iya…
GARWA ADIPATI : njenengan kalebu Adipati, kedah paring
tuladha ingkang prayoga. Nanging…
ADIPATI
PATI : Ya sak mestine ngono,
heee…
GARWA ADIPATI : Kagawa saking kadang panjenengan menika, Raden
Danang. Piyambakipun menika wani njamah kasusilan kula kangmas…
ADIPATI
PATI : Piye…????
Diajeng Rara Siya…
GARWA ADIPATI : Lha wong ipene mblongoh ngene kok ya, ya
arep ditubruk…
Kang mas..
ADIPATI PATI : Dadi yayi Raden Danang iki arep nyembranani sliramu to?
He…
GARWA
ADIPATI : Leres..
ADIPATI
PATI : Nganti galap kalangsur
pangandikanku..
GARWA
ADIPATI : Leres kang mas, kula rumangsa
wirang sanget kang mas…
ADIPATI
PATI : Cukup… Cukup… Cukup…
Danang!!!
R.
DANANG :
Pareng pangandika..
ADIPATI
PATI : Ooo… Dadi kaya ngono kuwi
tumindakmu, he!!
Mula aku ngerti, iki ana ing peputren. Kuwe krutusan
ana ing papan kene, aku mudheng karepmu. Dadi, kowe wis tega mentala ngianati
siji rasa paseduluran, kaping pindhone kowe wis ngemingke bab perkara tata krama,
subasita, he!!
R.
DANANG :
Kang mas Adipati..
ADIPATI PATI : terus dununge nggonmu ngabekti karo wong tua kuwi nyang endi?
R. DANANG : Kepareng ngonjuk, saestu kula mboten nate tumindak
cala mentah ingkang kados dipun ngendikaaken kang mbok Rara Siya menika kang
mas..
ADIPATI
PATI : lho kok karepmu dhewe..
R.
DANANG :
Kula mboten tumindak menapa-menapa…
ADIPATI
PATI : Babar pisan ora tumindak?
GARWA
ADIPATI : Ora usah selak…
ADIPATI PATI : lha wong wis ana buktine, kowe cumondok ana ing keputren.
Mula kang kuwi, Danang… Jeneng ingsun rumangsa lingsem, isin aku.. Ing Pati kene
iki, aku iki minangka tepa palupinen kabeh para kawula, nek aku mimpin
kulawargaku dhewe ora bisa apa meneh aku mimpin wong sak Pati? Mendah apa
polahe wong sak Pati upama ngerti lakon iki? Mula saka kwi, sepet mripatku
nyawang kowe, gumbrebeg kupingku ngrungoke omongmu. Minggaaaat…!!!
Sumingkir saka papan kene..
RADEN
DANANG DIUSIR OLEH BUPATI PATI YANG TIDAK LAIN ADALAH KAKAKNYA SENDIRI.
R. DANANG : Nyuwun taksih pangapunten dateng kang mas Adipati
Mangun Oneng, kula mboten lepat kang mas…
ADIPATI PATI : Pyeeee…………?????? Ora luput……….???????? Ngoceho kaya bledheg
sewu aku ora percaya. Mula kang kuwi, kowe sumingkir apa njaluk tak singkirake?
He…!!!
Njaluk mati dening aku kowe….????????????
RADEN
DANANG PERGI MENINGGALKAN ADIPATI MANGUN ONENG DAN ISTRINYA.
GARWA ADIPATI : Rahayunipun kang mas… Kemben kula taksih kukuh.
Menawi mboten? Menawi wanita sanesipun? Gek kengguh kaliyan tembung-tembung
kang manis njur kepilut, paedah apa? Njenengan badhe kecalan slaminipun kang
mas…
ADIPATI PATI : Ya nek ana lakon kaya ngene iki jeneng ingsun lagi
percaya yayi Rara Siya mbok menawa sliramu mula pancen wanita sing utama. Mula
kang kuwi, perkarane Raden Danang kuwi ana ing astaku.
GARWA
ADIPATI : Leres kang mas…
ADIPATI
PATI : Merto Kusuma… Merto Kusuma…
Rene!!!
MERTO
KUSUMA : Wonten menapa Kanjeng miji
dhateng kula?
ADIPATI PATI : Ingsun ngersaake Raden Danang aja nganti kumlembar ana
ing Bumi Pati. Cetha to…???
MERTO KUSUMA : Lajeng wonten perkawis menapa kok kados panjenengan sajakipun
duka kaliyan Raden Danang?
ADIPATI PATI : Kowe ora perlu ngerti perkarane Raden Danang, sing baku
ingsun ngersaake Raden Danang ora kumlembar ing Bumi Pati iki. Tindakna…
MERTO
KUSUMA : Nggih… Nggih…